Co wie o mnie Facebook?

Facebook wie wszystko – czy to prawda? Przygotowałem pigułkę wiadomości o tym, jakie dane zbiera o Tobie FB, gdzie możesz je znaleźć oraz jak poprawić, choć trochę, swoją prywatność na największym portalu społecznościowym.

Tylko 42 proc. osób wie dlaczego korzystanie z Facebooka jest bezpłatne – tego dowiedzieli się naukowcy pytający 11 tys. osób z dziesięciu krajów na pięciu kontynentach (2022).

Większość badanych nie wiedziała, że FB zarabia olbrzymie pieniądze monetyzując bardzo szczegółowe dane na temat ich aktywności na serwisie.

Z pewnością pamiętasz, że „nie ma darmowych obiadów”. Za chwilę dowiesz się, jak sprawdzić, co Facebook konkretnie wie o Tobie, co robi z tą wiedzą i jak poprawisz swoją prywatność i bezpieczeństwo (jeżeli nadal chcesz korzystać z tego serwisu).

Co wie Facebook o Tobie?

Krótka odpowiedź: niemal wszystko.

Wystarczy 150 lajków, aby Facebook znał Cię lepiej niż rodzina. Udowodnili to już w 2014 roku badacze z University of California. Okazuje się, że modele komputerowe potrzebują odpowiednio 10, 70, 150 i 300 polubień, aby przewyższyć trafność stwierdzeń na Twój temat kolegi z pracy, konkubenta lub przyjaciela, członka rodziny i małżonka.

FB gromadzi potężną bazę danych, która pozwala mu, jak pisze Fundacja Panoptykon, „odgadnąć takie cechy użytkowników, jakich oni sami wolą nie ujawniać, np. zasobność portfela, cechy osobowości, iloraz inteligencji, sytuację rodzinną, uzależnienia, choroby czy fobie”.

Dane analizowane są przez algorytmy, powstają szczegółowe profile każdego użytkownika – FB chce wiedzieć, co robią, jakie mają motywacje i plany na przyszłość. Taką wiedzę sprzedaje reklamodawcom (zob. Brokerzy danych. Kupują i sprzedają Twoje dane (i nie tylko)).

„Facebook to nie byle jaka korporacja. Osiągnęła status bilionów dolarów w ciągu jednej dekady, stosując logikę tego, co nazywam kapitalizmem inwigilacyjnym – systemu gospodarczego opartego na tajnym wydobywaniu i manipulowaniu ludzkimi danymi – do swojej wizji połączenia całego świata” – tak prof. Shoshana Zuboff oceniła cyfrowego giganta w artykule w „New York Times”.

Możesz wzruszyć ramionami i powiedzieć: „Niech, zbierają, nie mam nic do ukrycia”. Wielu osobom nie przeszkadza, że ktoś zarabia na sprzedaży informacji, aby firmy mogły sprofilować reklamy, które idealnie trafią w ich gust (tzw. reklama behawioralna).

Jednak dane użytkowników Facebooka służą również politykom. Firma Cambridge Analytica użyła danych 87 milionów użytkowników FB do stworzenia bardziej przekonujących i precyzyjnie ukierunkowanych reklam wyborczych.

Jakie informacje zbiera Facebook?

Jakie dane gromadzi firma Marka Zuckerberga? To ocean informacji, a wśród nich:

• imię i nazwisko,
• adres e-mail, numer telefonu oraz informacje o kontaktach z Twojego telefonu,
• adres IP,
• informacje o lokalizacji, w tym dane z GPS telefonu,
• dane o aktywności na platformie (np. treści, które publikujesz na swoim profilu, komentarze, polubienia i inne reakcje, strony, które odwiedzasz),
• dane o aktywności na aplikacjach i stronach internetowych, które są połączone z FB (wiele aplikacji pozwala logować się za pośrednictwem serwisu),
• informacje o urządzeniu, z którego korzystasz w danym momencie (np. typ i wersja przeglądarki, system operacyjny, ustawienia języka),
• informacje z plików cookie i innych technologii, które pozwalają FB na śledzenie, co użytkownicy robią na innych stronach w internecie,
• dostęp do wszystkich wiadomości i rozmów telefonicznych z Messengera.

To tylko wierzchołek góry lodowej. Ze wszystkich danych jakie można zbierać o użytkownikach legalnie, Facebook kolekcjonuje ponad 79 proc. To rekordzista wśród mediów społecznościowych.

Co więcej, FB mógł (może?) zbierać dane o Tobie, nawet jeżeli nie miałeś/miałaś konta na serwisie. Wszystko dzięki aplikacjom na smartfony w systemie Android, które przekazywały informacje firmie Zuckerberga. Na liście ujawnionej w 2019 roku przez Privacy International znalazły się m.in. Spotify, Kayak oraz SkyScanner.

Firmy dzieliły się z FB informacjami o m.in. słuchanej muzyce, wyszukiwanych połączeniach lotniczych, datach podróży, wyszukiwanych ofertach pracy, historii wcześniejszej aktywności w aplikacjach, a nawet dane z kalendarza miesiączkowego użytkowniczek.

Wynika z tego, że uniknięcie śledzenia przez FB jest praktycznie niemożliwe…

Bezpieczeństwo danych na Facebooku

Pamiętaj, że nawet tak potężna firma jak Facebook nie gwarantuje 100-procentowego bezpieczeństwa danych zebranych o swoich klientach.

Dane 533 milionów użytkowników FB wyciekły do internetu w 2021 roku. Wśród nich były informacje o ok. 2,5 mln Polaków. W sieci znalazły się imiona i nazwiska, numery telefonów komórkowych, adresy e-mail, zawód, miasto oraz stan cywilny użytkowników.

Co wie o mnie Facebook

Zacznij od sprawdzenia, co zebrał na Twój temat FB.

1. Kliknij w zdjęcie profilowe.
2. Wybierz Ustawienia i prywatność >Ustawienia >Ustawienia prywatności >Twoje informacje na Facebooku. W tym obszarze wyświetlisz/pobierzesz plik z informacjami profilowymi (opcję pobierz kopię swoich danych opisałem niżej) oraz zarządzisz aktywnością swojego profilu.

3. Po kliknięciu w Dostęp do informacji profilowych zobaczysz:
   • Twoją aktywność na FB,
   • informacje osobiste (widzę tam dane, które udostępniłem Facebookowi świadomie),
   • kontakty,
   • zarejestrowane informacje (w tym lokalizację i historię wyszukiwania),
   • informacje dotyczące bezpieczeństwa i logowania,
   • aplikacje i witryny poza FB,
   • preferencje czyli działania podjęte w celu dostosowania funkcji Facebooka,
   • informacje o reklamach – Twoje interakcje z reklamami i reklamodawcami na FB. Po kliknięciu w tą sekcję sprawdzisz jakie firmy (strony) używają informacji o Twojej aktywności lub danych (możesz odmówić im prawa do wyświetlania reklam przy użyciu list informacji dopasowanych do profilu).

To sekcja, w której znajdziesz informacje o całej swoje aktywności – ilość danych do przejrzenia jest olbrzymia i przyprawie wiele osób o zawrót głowy. Warto jednak przynajmniej pobieżnie zorientować się, jaką wiedzę o sobie udostępniliśmy Facebookowi.

Serwis Zaufana Trzecia Strona radzi zwrócić uwagę na zakładkę Aktywność poza Facebookiem. Tam ukryte są informacje, które firmy i organizacje udostępniły FB wiadomości zebrane (przy użyciu np. Piksel Meta) o naszych działaniach na ich stronach lub aplikacjach.

Jeżeli robisz zakupy w sklepie online to najprawdopodobniej Facebook wie (większość aplikacji z nim współpracuje), m.in. jakie przedmioty były wyszukiwane, które dodano do listy życzeń lub koszyka oraz co ostatecznie kupiłeś/kupiłaś.

Nie chcesz aby FB znał Twoje interakcje? W tym miejscu możesz zarządzać swoją aktywnością – usunąć historyczną i wyłączyć przyszłą.

Pamiętaj też, że to właśnie w obszarze Twoje ustawienia na Facebooku zdezaktywujesz tymczasowo lub usuniesz na stałe swoje konto.

Pobierz kopię swoich danych z Facebooka – jak to zrobić krok po kroku

Na FB możesz pobrać kopię swoich danych. Masz opcję pobranie kompletnej informacji lub wyboru określonych danych lub zakresu dat.

Jak pobrać paczkę informacji o swojej aktywności z serwerów fejsa? Wykonaj kolejne czynności:

1. Kliknij w swoje zdjęcie profilowe (w prawym górnym rogu).
2. Wejdź w Ustawienia i prywatność >Ustawienia >Ustawienia prywatności >Twoje informacje na Facebooku.
3. Wejdź w sekcję Pobierz informacje profilowe.
4. Wybierz opcje pliku – format (HTML lub JSON), jakość multimediów, zakres danych oraz datę (nawet od momentu założenia przez Ciebie konta). W sumie możesz pobrać aż 46 pozycji, od swojej aktywności na Facebooku przez informacje osobiste, kontakty, zarejestrowane informacje, po reklamy oraz aplikacje i witryny poza FB.

Ile czasu trwa przygotowanie paczki? To zależy od tego ile informacji chcesz pozyskać.

Jeżeli pakiet obejmie wszystko, co robiłeś przez wiele lat, a w dodatku intensywnie korzystałeś z FB i Messengera, to tworzenie paczki może zająć nawet kilka dni. Znajdziesz w niej obok zdjęć, filmów i wpisów również wiadomości wysyłane do znajomych. Skasowane zdjęcia, usunięci znajomi oraz inne informacje, o których dawno już pewnie zapomniałeś/zapomniałaś – to wszystko również zawiera paczka danych z Facebooka.

Facebook powiadomi Cię kiedy informacje będą gotowe. Pamiętaj, że możesz pobrać paczkę z danymi przez kilka dni po jej przygotowaniu. Spakowanie wszystkiego co Facebook wie o mnie zajęło ponad dwie godziny, a pliki, które dostałem do pobrania ważyły nieco 5 GB.

Kilka lat temu wiele osób z zaskoczeniem zauważyło trzymanie rejestru połączeń przez FB. „Fakt wyciągnięcia moich danych bardzo mnie zaniepokoił”, „Mam nadzieję, że wejście RODO pozwoli je skutecznie skasować z serwerów FB” – takie komentarze pojawiały się często w sieci. Teraz to się zmieniło – Facebook najwyraźniej nie wydobywa już i nie przechowuje moich kontaktów z telefonu oraz rejestru połączeń i SMS-ów.

Jak poprawić swoją prywatność na FB

Facebook daje Ci szansę na zmianę ustawień dotyczących prywatności, choć pewnie się nie zdziwisz słysząc, że nie jest to łatwe w realizacji. Możesz zrobić to w kilku miejscach:

• sprawdzić kluczowe ustawienia w Kontroli prywatności (Ustawienia prywatności >Skróty do ustawień prywatności),
• w Ustawieniach prywatności możesz m.in.:
  • zdecydować, kto zobaczy Twoje posty, listę znajomych oraz obserwowane osoby, strony i listy,
  • przejrzeć wszystkie posty, w których Cię oznaczono,
  • określić, kto możesz wysłać Tobie zaproszenia do znajomych,
  • zdecydować, kto wyszuka Cię na podstawie podanego e-maila i numeru telefonu,
  • pozwolić (lub nie) aby wyszukiwarki spoza FB podawały link do Twojego profilu,
  • zdecydować, gdzie trafią wysyłane do Ciebie na Messengerze prośby o kontakt.
• usunąć aktywność ze stron i firm odwiedzanych poza FB (Facebook nie dostanie informacji np. o tym, co kupujesz online) – wejdź na Twoje informacje na Facebooku >Aktywność poza Facebookiem,
• zmienić ustawienia reklam (facebook.com/ads/preferences) – pod tym adresem zobaczysz reklamodawców oglądanych ostatnio za pośrednictwem Facebooka oraz tych ukrytych/klikniętych, znajdziesz też tematy reklam i ich ustawienia.

Jeżeli używasz przeglądarki Firefox, to możesz zastosować rozszerzenie Facebook Container, która blokuje serwisowi możliwość śledzenia Twojej aktywności w sieci.

I na koniec kwestia bezpieczeństwa. Chcesz mieć pewność, że nikt nie przejmie Twojego konta na FB (serwis jest bardzo popularnym celem ataków, zajrzyj niżej, do sekcji Q&A)? Aktywuj uwierzytelnienie dwuskładnikowe w zakładce Bezpieczeństwo i logowanie.

Co wie FB – pytania i odpowiedzi (Q&A)

Jak sprawdzić, co wie o Tobie Facebook?

Jeżeli chcesz sprawdzić, co wie o Tobie FB wejdź na swoje konto (kliknij zdjęcie profilowe), a następnie Ustawienia i prywatność >Ustawienia >Ustawienia prywatności >Twoje informacje na Facebooku i kliknij sekcję Pobierz informacje profilowe.

Jakie dane zbiera Facebook?

Facebook zbiera wszelkie możliwe dane o swoich użytkownikach, na jego serwerach są m.in. dane kart kredytowych, adresy IP, informacje odzwierciedlające przekonania religijne, poglądy polityczne, informacje w jakim mieście mieszkamy, status związku, dane o płatnościach oraz wszelkie posty, zdjęcia i inne materiały, które użytkownik wrzucił na swój profil. Pamiętaj, że w zbieraniu danych pomaga mu również Messenger.

Czy korzystanie z Facebooka jest bezpieczne?

Z zasady korzystanie z Facebooka jest bezpieczne – to legalnie działająca firma. Jednak – pomijając kwestie dotyczące prywatności – użytkownicy FB powinni pamiętać, że przestępcy wykorzystują serwis do wyłudzania danych (np. dane kart kredytowych) lub oszustw „na blika” (przechwytują konto ofiary i na Messengerze proszą jej znajomych o wpłatę pieniędzy). Warto wiedzieć, że w 2021 roku najczęstszym atakiem phishingowym w Polsce było wyłudzanie danych logowania do Facebooka – CERT Polska zanotował aż 4852 takich incydentów.

Zobacz też: Co wie o mnie Google?