Jak bezpiecznie kupować w Internecie? 7 kroków do wykrycia fałszywego sklepu internetowego

Fałszywe sklepy internetowe to jeden z kilku ataków, który ma na celu wyłudzić dane osobowe, a w konsekwencji okraść ofiarę z pieniędzy. Miesięcznie takich fałszywych sklepów powstaje kilkaset. Rocznie pewnie kilka tysięcy.

Jak działają fałszywe sklepy internetowe?

Najczęściej wszystko zaczyna się od linka w mediach społecznościowych, czy wiadomości SMS lub na komunikatorze. Dowiadujesz się tam o świetnej ofercie, której nie możesz przegapić. Czasem informacja o sklepie trafi do Ciebie od Twojego znajomego, któremu przejęto konto na Facebooku.

Innym razem trafisz na reklamę sklepu na poczytnym portalu internetowym, czy na jakimś zaufanym blogu lub serwisie internetowym. Pamiętaj, że cyberprzestępca może wykupić reklamę swojego fałszywego sklepu praktycznie wszędzie. Prawie nikt tego nie weryfikuje, skoro ma pieniądze i płaci z góry. A jemu taka inwestycja się opłaca.

Fałszywe sklepy oferują najczęściej markowe produkty (np. sprzęt elektroniczny) w bardzo okazyjnych cenach. Stosują przy tym sztuczki, które mają skłonić Cię do szybkiego złożenia zamówienia, aby skorzystać z okazji. A gdy już to zrobisz… możesz stracić oszczędności swojego życia.

Tego typu fałszywe e-sklepy „żyją” zazwyczaj maksymalnie tydzień-dwa. W tym czasie są w stanie naciągnąć nawet kilkaset ofiar, na kwoty idące w setkach tysięcy złotych. Po jakimś czasie fałszywy sklep odradza się na nowo pod inna nazwą i domeną, aby naciągnąć i oszukać kolejnych.

Fałszywy sklep internetowy: Dlaczego to oszustwo działa?

Wszystkie te oszustwa mają się dobrze, bo korzystają one z prostych mechanizmów psychologicznych, którym większość z nas nie może się oprzeć. Te sztuczki psychologiczne to:

• Niższa cena. Najprostsze z możliwych zagrań. Niektórym niższa cena całkowicie zaślepia wszystkie inne sygnały mówiące o tym, że coś jest nie tak.
• Super promocja. Spory rabat, ukryty kupon rabatowy, wielka wyprzedaż i inne tego typu zagrywki działają na naszą wyobraźnię. Przecież nie chcielibyśmy stracić takiej okazji.
• Ostatnie sztuki. Pospiesz się! Zostały ostatnie sztuki. Bożena z Wrocławia kupiła 7 minut temu, a ofertę ogląda właśnie 131 innych osób! Znasz to? To wabiki, które powodują, że chcesz natychmiast podjąć decyzję zakupową.

Pamiętaj: Jeśli oferta wygląda zbyt dobrze, aby była prawdziwa, to najprawdopodobniej nie jest prawdziwa.

Oczywiście prawdziwe sklepy internetowe, też oferują różne promocje i obniżki. I też stosują sztuczki, które mają skłonić nas do szybkiego i impulsywnego zakupu. Dobra oferta nie oznacza, że coś ze sklepem jest nie tak, ale powinna być sygnałem mówiącym nam, że warto się sytuacji bliżej przyjrzeć i prześwietlić sklep dokładniej, zanim złożymy zamówienie.

Niektórzy oszuści wycwanili się już na tyle, że nie oferują ogromnych zniżek rzędu iPhone’a o 40% taniej niż w sklepie, ale niewiele niższe ceny, niż w innych renomowanych sklepach. iPhone z ceną niższą o 70 zł nie wygląda już tak podejrzanie, prawda? Zawsze trzeba zachować czujność! Czy cena niższa o te 70 zł, przy zakupie za kilka tysięcy, jest naprawdę warta podejmowanego ryzyka? Lepiej stracić okazję niż pieniądze.

Co się stanie, gdy złożysz zamówienie w fałszywym e-sklepie?

A co się stanie, gdy dasz się złapać na oszustwo z fałszywym sklepem internetowym?

W najlepszym wypadku:

Nie dostaniesz towaru i stracisz tylko tyle pieniędzy ile było wpłacone

a w gorszym:

Nie dostaniesz zamówionego towaru i Twoje konto bankowe zostanie całkowicie wyczyszczone.

Tak. Przestępcy tworzący fałszywe sklepy internetowe, nie tylko próbują wyłudzić pieniądze poprzez przyjmowanie wpłaty i niewysłanie towaru. Spora grupa fałszywych e-sklepów działa też tak, że próbuje wyłudzić od Ciebie dane logowania do Twojego banku, oraz uwierzytelnienie transakcji (np. za pomocą kodu SMS). Gdy im się to uda, zapiszą się w Twoim banku jako zaufany odbiorca przelewów, co pozwoli im opróżnić Twoje konto i pozbawić Cię wszystkich oszczędności, zanim to zauważysz.

Jak sprawdzić sklep internetowy przed zakupem? 7 kroków!

Przygotowałem 7 kroków, dzięki którym sprawdzisz, czy sklep internetowy nie próbuje Cię oszukać. Jak rozpoznać fałszywy sklep internetowy stworzony przez cyberprzestępcę?

1. Zweryfikuj dane firmy

Na początku, sprawdź, czy sklep internetowy podaje w widocznym miejscu dane firmy. Nazwa firmy, adres firmowy i numer NIP powinny być dostępne na każdej stronie, która oferuje Ci jakiekolwiek zakupy. Najczęściej informacje te znajdziesz w stopce, zakładce „Kontakt” lub „O nas”. Zawsze też w regulaminie i polityce prywatności.

Miejsca, gdzie możesz zweryfikować dane polskiej firmy, są dwa:

1. CEIDG, czyli Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej. Baza, która zawiera informację o wszystkich osobach prowadzących działalność gospodarczą, a także o części spółek (spółka cywilna – s.c., jawna – s.j., partnerska – s.p., komandytowa – s.k, komandytowo – akcyjna – s.k.a.). Link: Wyszukiwarka CEIDG
2. KRS, czyli Krajowy Rejestr Sądowy. Baza, która zawiera informację o spółkach kapitałowych (np. sp. z o.o., S.A.), stowarzyszeniach, fundacjach i innych organizacjach. Link: Wyszukiwarka KRS.

Obie wyszukiwarki dostępne są w rządowej domenie gov.pl oraz zabezpieczone są certyfikatem SSL. Znajdziesz w nich każdą aktywnie działającą firmę w Polsce po numerze NIP, nazwie lub innych danych.

Pamiętaj jednak o tym, że pozytywny wynik Twojej weryfikacji, nie oznacza wcale tego, że sklep jest uczciwy. Przestępcy często w fałszywych e-sklepach umieszczają dane innych (prawdziwych!) firm, które po prostu znajdą w Sieci i które nie mają nic wspólnego przekrętem.

2. Przeczytaj regulamin

Każda firma oferująca produkty czy usługi za pośrednictwem Internetu musi mieć swój Regulamin (nazwany czasem „Warunki zakupów”). W regulaminie, oprócz danych firmy (nazwa, adres, NIP) znajdziesz także wszystkie najważniejsze informacje takie jak np. czas dostawy, formy płatności i wysyłki. Zweryfikuj te informacje z tym, co jest podane na stronie przy zakupie produktu.

Jeśli:

• nie możesz znaleźć regulaminu,
• jest on napisany nieczytelnie lub niepoprawnie (np. przy pomocy automatycznego tłumaczenia na j. Polski),
• nie ma w nim danych firmy,
• są w nim inne dane firmy czy adresy niż w pozostałych miejscach lub bazach CEID/KRS,
  …znaczy to, że coś jest nie tak i sugerowałbym rezygnację z zakupów w tym miejscu.

Przy okazji z regulaminu dowiesz się, czy sklep faktycznie oferuje wysyłkową sprzedaż towaru, który zamierzasz nabyć, czy np. pośrednictwo w zakupie towaru prosto z Chin.

3. Sprawdź opinie w internecie

Ważnym krokiem podczas prześwietlania sklepu internetowego będzie sprawdzenie, co piszą o nim jego klienci.

Sprawdzając opinie, zwróć szczególną uwagę na daty ich umieszczenia. Nie ma nic złego w nowych sklepach internetowych, które dopiero co wystartowały (każdy kiedyś zaczynał!) i nie mają jeszcze wystarczającej ilości opinii, ale niech będzie to dla Ciebie sygnał ostrzegawczy.

Jak szukać opinii o sklepie? Najlepszym rozwiązaniem będzie wyszukiwarka (zobacz 9 wyszukiwarek dbających o prywatność), w którą wpiszesz „nazwa sklepu + opinie” lub „adres sklepu + opinie„.

Czasem zdarza się, że przestępca tworzy fałszywe strony z pozytywnymi opiniami o sklepie, więc zwracaj uwagę na adresy stron z opiniami. Najpopularniejszymi miejscami agregującymi opinie o polskich sklepach internetowych są: Opineo.pl, Trustedshops.pl i porównywarki Ceneo.pl, Skapiec.pl, Nokaut.pl.

4. Czy jest opcja płatności za pobraniem?

Nawet jeśli nie chcesz płacić za pobraniem, to brak tej formy płatności jest zazwyczaj podejrzany. To jasne, że nie wszystkie sklepy internetowe oferują dostawę z możliwością płatności przy odbiorze kurierowi lub listonoszowi, ale zadziwiające jest to, że fałszywe sklepy w większości przypadków oferują wyłącznie „płatność z góry”.

Jeśli nie znajdziesz w sklepie płatności za pobraniem, niech będzie to sygnał, że ze sklepem może być coś nie tak. W prawdziwych, uczciwych sklepach zazwyczaj taka opcja jest dostępna, choć często jest kilka złotych droższa niż inne formy płatności i dostawy.

5. Zobacz social media

Aby zweryfikować prawdziwość sklepu internetowego, warto też zajrzeć na jego media społecznościowe. Aktualnie trudno znaleźć internetowy sklep, który nie ma konta na Facebooku. Niektóre sklepy są też aktywne na Instagramie, Twitterze czy w innych social mediach.

Na co zwracać uwagę?

1. Na opinie o firmie
   Czy sklep ma opinie na Facebooku? Czy jest dobrze oceniany? Ile ma opinii? Czy opinie wystawione są przez osoby z Polski, czy przez zagraniczne boty?
2. Na historię wpisów
   Czy sklep działa w social media od dawna? Czy ma wiele wpisów? Kiedy został umieszczony pierwszy wpis?

Pamiętaj, że właściciel strony na Facebooku może dowolnie ustalić daty publikacji i np. dziś opublikować post tak, aby miał datę sprzed 4 lat. Warto więc przyjrzeć się dokładnie i sprawdzić, czy twórca strony na FB był równie aktywny 1-2 lata temu. A może dopiero ostatnio stał się aktywny, mając tylko kilka starszych postów ze sztucznie ustawioną datą? Jeśli tak, to możemy uznać to za coś podejrzanego.

6. Zadzwoń do sklepu

Tak! Czasem prosta próba rozmowy telefonicznej może rozwiać nasze wątpliwości co do tego, czy sklep internetowy jest oszustwem, czy nie.

Poszukaj na stronie kontaktowego numeru telefonu. Jeśli go nie znajdziesz, to uznaj jego brak za pierwszy sygnał ostrzegawczy. Oczywiście nie wszystkie sklepy oferują kontakt telefoniczny i nie świadczy to jeszcze o próbie oszustwa.

Jeśli jednak znajdziesz numer telefonu to w przypadku fałszywych sklepów, które próbują Cię oszukać, zazwyczaj nigdzie się nie dodzwonisz. Włączy się poczta głosowa lub informacja o tym, że numer jest zajęty/nieaktywny/wyłączony. Jeśli to prawdziwy sklep i uda ci się dodzwonić, to zapytaj po prostu o towar i o to ile będziesz czekał na przesyłkę (lub cokolwiek innego). Z oszustem prowadzącym fałszywy sklep, raczej nie porozmawiasz przez telefon.

7. Sprawdź listę podejrzanych sklepów internetowych

Portal Legalniewsieci.pl prowadzi internetową listę: Podejrzane sklepy internetowe!. Lista ta, aktualizowana jest na bieżąco i zawiera adresy fałszywych sklepów internetowych, oraz sklepów, które handlują podrobionym towarem.

Lista ułożona jest alfabetycznie, więc bez problemu znajdziesz na niej sklep, który aktualnie prześwietlasz.

Warto przed zakupami w nowym, nieznanym na m sklepie, rzucić okiem na listę i poszukać, czy przypadkiem sklep, który mamy na oku tam nie widnieje.

Pamiętaj, że te 7 porad to tylko wskazówki. Równie dobrze ze sklepem może być wszystko w porządku, mimo że wydaje się podejrzany. Jeśli jednak zauważysz kilka podejrzanych rzeczy, lepiej nie ryzykować i zrobić zakupy w innym miejscu.

Jak bezpiecznie płacić za zakupy w sklepie internetowym?

Bezpiecznym metodom płatności w Sieci poświęciłem osobny artykuł: Jak bezpiecznie płacić w Internecie? O płatności kartą, chargeback, pobraniach, PayPalu, BLIKu i innych
Zachęcam do jego przeczytania, bo „rozgryzłem” tam temat internetowych płatności od A do Z.

Zasada, jeśli chodzi o płatności w sklepach internetowych, jest bardzo prosta:
Płać kartą lub przy odbiorze (za pobraniem)

Są to dwie najbezpieczniejsze dla Ciebie formy płatności w Sieci. Nic więc dziwnego, że w fałszywych sklepach internetowych zazwyczaj te metody płatności nie są dostępne.

Przy płatności za pobraniem wszystko jest jasne – możesz zazwyczaj sprawdzić towar przy kurierze czy pracowniku Poczty i zweryfikować, czy faktycznie trzymasz w rękach to, co było zamówione.

A co z płatnością kartą debetową czy kredytową? Podawanie numeru karty, daty ważności i kodu CVV/CVC nie wydaje się zbyt bezpieczne. Przecież przestępca może przejąć te dane i nas okraść. Owszem może!

Płatność za kartą płatniczą (Mastercard i Visa) ma jednak niezaprzeczalną przewagę, której nie mają żadne płatności banków, czy BLIKI – procedurę Chargeback.

Chargeback sprawia, że gdy ktokolwiek nas oszuka i wyczyści nasze konto bankowe, do którego podpięta jest karta, to my uzyskamy zwrot całej kwoty. I to nawet jeśli zostaniemy oszukani na 1 zł. I nawet, jeśli zauważymy to na wyciągu po 120 dniach.

Więcej o tym, jak działa Chargeback, o warunkach, terminach, oraz o tym, jak i kiedy można z tej procedury korzystać, pisałem w podlinkowanym już artykule o bezpiecznych płatnościach w Sieci.

Podsumowując: Najbezpieczniej dla Ciebie (i Twoich pieniędzy) płacić kartą lub za pobraniem.

Mam nadzieję, że te informacją pozwolą Ci ustrzec się przed wyłudzeniem za pośrednictwem fałszywego sklepu internetowego. I pamiętaj: lepiej stracić okazję niż pieniądze.

Udostępnij link do tego artykułu swoim znajomym, rodzinie i innym w mediach społecznościowych. Im mniej osób straci pieniądze w fałszywych sklepach internetowych, tym lepiej.